Als we over autisme praten, gaat het meestal over het psychisch functioneren. Het lichaam en lichamelijke gezondheid komen weinig ter sprake. Hier is de afgelopen jaren verandering in gekomen. Zo zien we vaker dan gemiddeld lichamelijke problemen bij autistische mensen. Autisme kan problemen opleveren in de toegang tot adequate medische zorg. Motorische interventies worden veelvuldig gevolgd. In deze lezing wordt ingegaan op de rol van het lichaam bij diagnostiek, interventies en kwaliteit van leven van mensen met autisme.

Elkaar leren kennen, met alle dromen en wensen en mogelijkheden, kan alleen als je elkaar ontmoet van mens tot mens. Onder het thema ‘inclusie en beeldvorming’ van de Academische Werkplaats Autisme heeft het lectoraat Volwaardig Leven met Autisme de online cursus ‘Leef je eigen leven’ ontwikkeld. Het is een eerste initiatief van het Capability College om ontmoeting te organiseren tussen studenten Social Work en Pedagogiek en jongeren/studenten met autisme, om vanuit wederzijds begrip samen te leren en na te denken over wat voor hen van waarde is.

We wisten al dat schematherapie goed werkt voor volwassen met persoonlijkheidsproblematiek. Inmiddels is ook wetenschappelijk bewezen dat deze therapie ook bij de comorbiditeit met autismespectrumstoornis (ASS) kan worden ingezet. In deze bijdrage worden naast (wetenschappelijke) theorie, ook casussen besproken met een praktijkkritische blik. Tot slot wordt ingegaan op praktijkvoorbeelden van ervaringsgerichte technieken en persoonlijkheidsontwikkeling bij mensen met ASS.

Vincent vertelt over de zoektocht binnen het woud van instanties en hoe je moet blijven vechten voor de positie van je kind. Ook laat hij zien hoe zijn bestuursfunctie en netwerk helpen om telkens positie te vinden in de verschillende fases van het leven van zijn zoon. Deelnemers kunnen door het inzicht van zijn verhaal, deze kennis en ervaringen meenemen in hun dagelijkse werk en leven.

In deze interactieve presentatie is er aandacht voor de verschillende stijlen van communicatie die professionals kunnen hebben richting personen met autisme. Er is aandacht voor de communicatieve stijl van behandelaar zelf; hoe wordt deze ervaren door de persoon met autisme? We reflecteren met elkaar: Hoe stel je jezelf op als therapeut; directief of stel je veel open vragen? Welk effect heeft dat op je cliënt? Voorbeelden van diverse communicatiestijlen en voorkeuren van personen met autisme hierin passeren de revue. De illustraties worden ondersteund met hulp van een acteur, waardoor je meteen zelf kunt ervaren hoe dit overkomt. Voorkeuren van personen met autisme worden besproken aan de hand van kennis uit de wetenschappelijke literatuur. Zo komt bijvoorbeeld het Double Empathy Problem aan bod en worden resultaten uit participatief Nederlands onderzoek gedeeld.

Heel lang werd gedacht dat alleen het brein verantwoordelijk was voor de verwerking van informatie. Meer en meer wordt duidelijk dat het lichaam hier net zo’n belangrijke rol in speelt, aangestuurd door het autonome zenuwstelsel met zijn primaire reflexen. Aan de hand van de ladder van Deb Dana (en de polyvagaal theorie van Porges) wordt uitgelegd wat primaire reflexen zijn, waarom ze soms overmatig beschermen, hoe dat gevolgen heeft voor het verwerken van prikkels en het aangaan van sociale interacties, én wat je kunt doen, of juist niet moet doen, om het gemakkelijker te maken.

Kunst, het sociale domein en de zorg hebben elkaar nodig. Daarom hebben jongvolwassenen met een autismespectrumstoornis (ASS) samen met Teun (kunstdocent) en Kirstin (onderzoeker) een innovatief traject doorlopen. Door samen te werken, nieuwe talenten te ontdekken en te leren over theater, zijn de deelnemers uit hun comfortzone gestapt en hebben zij nieuwe sociale en theatrale vaardigheden ontdekt en ontwikkeld. Teun zal op een interactieve manier vertellen over de leerervaringen van dit traject.